Τετάρτη 14 Απριλίου 2021

Η Ελληνική επανάσταση στις ταπισερί του Jean Zuber





Το 1828, ο Jean Zuber, που έχει μια γαλλική εταιρεία κατασκευής της Papier Peints et Tissus ( ταπετσαρίες και υφάσματα) δημιουργεί ένα πανοραμικό χαρτί τοίχου μήκους17 μέτρων, με θέμα ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ του 1821.Ενας ύμνο στον αγώνα των Ελλήνων για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, που αποτελείται από τρία διαφορετικά κομμάτια, τα οποία πωλούνται και ξεχωριστά και διακοσμούσαν τους τοίχους στα σπίτια των Ευρωπαίων.

LES COMBATS DES GRECS  1828 museum-kassel

Η Μάχη της Ακρόπολης

Από τις 3 Ιουλίου του 1826 ο Κιουταχής με 10.000 ιππείς, πεζούς και πολλά πυροβόλα είχε στρατοπεδεύσει κοντά στην Αθήνα. Ο Καραϊσκάκης αναχώρησε από το Ναύπλιο στις 19 Ιουλίου και έφθασε στη Σαλαμίνα με μια δύναμη που δεν ξεπερνούσε τους 130 πολεμιστές, λόγω της αδυναμίας της κυβέρνησης να τον εφοδιάσει καλύτερα. Εκτός της Ακρόπολης των Αθηνών που τη φρουρούσε ο Γκούρας, τις θέσεις Κάζα και Δερβενοχώρια φρουρούσαν δύο οπλαρχηγοί, ο Βάσσος και ο Κριεζώτης οι οποίοι είχαν απορρίψει όλες τις προτάσεις υποταγής. Ο Καραϊσκάκης αφού συνεννοήθηκε με αυτούς έστησε το στρατηγείο του στην Ελευσίνα όπου κατόρθωσε μέσα σε μικρό διάστημα να συγκεντρώσει 1.000 περίπου Πελοποννήσιους υπό τον Γεώργιο Χελιώτη, τους οποίους έθεσε στις διαταγές του Φαβιέρου. Έτσι με τα αποσπάσματα στρατιωτών που ήδη υπήρχαν ο στρατός αυξήθηκε στους 3.500 μαχητές. Ο Καραϊσκάκης προέλασε χωρίς εφόδια, μόνο με ψωμί επί τρεις ημέρες και στρατοπέδευσε στο Χαϊδάρι. . Ο Καραϊσκάκης αδυνατώντας να αντιμετωπίσει αυτή τη δύναμη κρούσης ζήτησε τη βοήθεια του Φαβιέρου αλλά ούτε και με τη βοήθειά του μπόρεσε να αντιμετωπίσει τους χιλιάδες ιππείς και το πεζικό των Τούρκων. 
Οι δυνάμεις των πολιορκημένων Αθηναίων ήταν γύρω στους 1.400 άνδρες αποφασισμένοι να πεθάνουν μέχρις ενός, εμπνεόμενοι από το παράδειγμα του Μεσολογγίου.
Γύρω από την Ακρόπολη στρατεύματα υπό τον Καραϊσκάκη, τον Φαβιέρο, τον Μαυροβουνιώτη και τον Κριεζώτη, διεξάγουν μάχες με τα στρατεύματα του Κιουταχή.
Τραυματίστηκε μεταξύ άλλων και ο Μακρυγιάννης σκοτώνεται  ο φρούραρχος της Ακρόπολης Γιάννης  Γκούρας.Ο Φαβιέρος, ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση, μαζί με δύο τάγματα πεζικού, τους φιλέλληνες και τους πυροβολητές, συνολικά 480 άνδρες, έφτασε από την περιοχή Τρείς Πύργοι (λιμάνι του Φαλήρου), μεταφέροντας την πυρίτιδα. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα οι άνδρες του Φαβιέρου και ενώ βρίσκονταν στην περιοχή ανάμεσα στο λόφο των Μουσών και στο Ωδείο, έγιναν αντιληπτοί από την τουρκική φρουρά και ενεπλάκησαν σε μάχη σώμα με σώμα.
Η άφιξη του Καραϊσκάκη χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό, γιατί όλες οι ελπίδες για την σωτηρία της Ακρόπολης έχουν εναποτεθεί σε αυτόν. Τόσο η κυβέρνηση όσο και ο Καραϊσκάκης γνώριζαν ότι αν έπεφτε η Ακρόπολη θα υποτάσσονταν ολόκληρη η Στερεά. 
Για τον σκοπό αυτόν το στρατόπεδο της Ελευσίνας είχε ενισχυθεί από τον Καραϊσκάκη και την κυβέρνηση στο μεταξύ διάστημα με 6000 άνδρες, δύο ατμοκίνητες φρεγάτες, την «Ελλάς» και την «Καρτερία» και πολλά μικρότερα πλοία, ενίσχυση που έγινε δυνατή τόσο λόγω φιλελληνικών προσφορών, μετά την πτώση του Μεσολογγίου, όσο και λόγω της εκτέλεσης της παραγγελίας πλοίων και πολεμοφοδίων με χρήματα του δεύτερου δανείου. 
Εξ αιτίας αυτής της ενίσχυσης του στρατού της Αττικής ο Καραϊσκάκης άφησε το μεγαλύτερο μέρος τού στρατού του στο Μεσολόγγι και γύρισε μόνο με 1000 άνδρες. Ο ίδιος θεωρούσε τόσο τον πρώτο στρατό του στην Αττική όσο και τον στρατό της Ρούμελης αποκλειστικά δικό του έργο, καθώς δεν είχε ενισχυθεί αρκετά από την κυβέρνηση. Το σχέδιο του Καραϊσκάκη στην Αττική προέβλεπε αποκλεισμό του Κιουταχή, ώστε να υποχρεωθεί να λύσει την πολιορκία της Ακρόπολης, λόγω έλλειψης τροφίμων και πολεμοφοδίων. 
Τραυματίστηκε θανάσιμα ο Καραϊσκάκης στην κοιλιά από Τούρκο ιππέα και μεταφέρθηκε σε ένα καράβι, Στις τελευταίες του στιγμές νουθέτησε τους παρόντες αρχηγούς και τους παρακίνησε να πολεμήσουν με πείσμα για την πατρίδα τους. Πέθανε στις 23 Απριλίου, την ημέρα της γιορτής του, σε ηλικία 45 ετών.
"Un corps de troupes régulières, conduit par Fabvier, et dans le rang desquels se trouvent quelques vieux grenadiers français, arrive sur le champ de bataille, arborant l’étendard de la Croix. Au premier plan, le général Karaïskakis, blessé, reçoit des secours. L’Acropole, au fond, domine le paysage et attend ses libérateurs). Parmi les « sources » du dessinateur Deltil, artiste travaillant pour la manufacture Zuber pour ces vues comme pour celles des Etats-Unis, se trouvent des lithographies de Langlois, X1806."

Τελικά, η Ακρόπολη παραδόθηκε στις 25 Μαΐου και οι πολιορκημένοι επιβιβάστηκαν σε γαλλικά και αυστριακά πλοία με προορισμό τη Σαλαμίνα. Φυσικό ήταν να αναζητηθούν ευθύνες για την ατυχή έκβαση των προσπαθειών να απελευθερωθεί η Αττική από τους Τούρκους. Έτσι ως υπαίτιος της απόφασης για παράδοση υποδείχθηκε ο Φαβιέρος και ζητήθηκε να δικαστεί. Στην πραγματικότητα όμως η απώλεια του Καραϊσκάκη, η έλλειψη άλλου ικανού αντικαταστάτη καθώς και τα καταστροφικά σχέδια των Κόχραν και Τσωρτς είχαν κάνει την παράδοση της Ακρόπολης αναπόφευκτη. Μετά την παράδοσή της ο Κιουταχής, θα αφήσει φρουρές στο Φάληρο και στον Πειραιά και θα αναχωρήσει για τη Θήβα, όπου και θα δημιουργήσει στρατόπεδο.

Στον πρώτο πίνακα βλέπουμε τη μάχη μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων κατά την Πολιορκία της Ακρόπολης. Ο Γάλλος συνταγματάρχης Fevrier ηγείται της ελληνικής προσπάθειας, και  εισέρχεται στον Παρθενώνα για να δώσει πολεμοφόδια στους ταμπουρωμένους Ελληνες.

Ηταν ξημέρωμα της 30ης Νοέμβρη του 1826 όταν ο Fevier με δυο τάγματα πεζικού κατόρθωσε να μπει στον Παρθενώνα .
Βλέπουμε επίσης το λάβαρο του σταυρού στο βάθος ενώ  ο στρατηγός Καραϊσκάκης θανάσιμα τραυματισμένος μεταφέρεται απο τους συμπολεμιστές του στο καράβι όπου δέχεται τις φροντίδες του Ελβετού γιατρού. Στις λωρίδες 4 και 5 αυτού του πίνακα βλέπουμε Ελληνες από τα υψώματα να πυροβολούν Τούρκους, ενώ στις λωρίδες 6 ως 10 ένα στρατιωτικό σώμα Ελλήνων καταδιώκει Οθωμανούς που τρέπονται σε φυγή.



Στον δεύτερο πίνακα έχουμε την εντυπωσιακή καταστροφή του Οθωμανικού Στόλου από τα πλοία και τα μπουρλότα του Κανάρη. Στον τρίτο πίνακα από αποτελείται από τις λωρίδες  ξεχωρίζει Γάλλος στρατιώτης που εκπαιδεύει τους Ελληνες στρατιώτες. Μια ακόμα αναφορά που γεμίζει περηφάνεια τους Γάλλους αγοραστές της ταπετσαρίας, όπως και αυτή βέβαια του συνταγματάρχη Charles-Nicolas Fabrier στον πρώτο πίνακα. Ηταν αξιωματικός της μεγάλης στρατιάς του Ναπολέοντα κατά την Παλινόρθωση των Βουρβόνων. Από το 1825, κατόπιν πρόσκλησης της Αθήνας, συνέπραξε με τον ελληνικό στρατό. 
Μάλιστα κατά την Γ’ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας πολιτογραφήθηκε Ελληνας.



Ο  Zuber, ήταν πρόεδρος του Φιλελληνικού Κομιτάτου του Μilhouse, με σημαντική επιρροή στο Παρίσι. Εγραφε το 1826 σε ένα κείμενο που κυκλοφόρησε ευρέως: «Ουδείς αγνοεί, εκτός και αν δεν παρακολουθεί καθόλου τα γεγονότα των ημερών μας, ότι υπάρχει ένα έθνος, το οποίο κάποτε υπήρξε το φωτεινότερο στον κόσμο και υπόδειγμα για όλους τους πολιτισμένους λαούς, που αναστενάζει εδώ και τετρακόσια χρόνια κάτω από τον ζυγό των βαρβάρων Οθωμανών. Ωστόσο, μέσα στην αφόρητη σκλαβιά του. Ο λαός αυτός δεν λησμόνησε την αξιοπρέπεια, τα δικαιώματα και τη θρησκεία του. Ζητάει να ξαναβρεί τη θέση του ανάμεσα στα πολιτισμένα έθνη της Ευρώπης. Είναι καθήκον όλων μας»
Jean Julien Deltil (1791-1863), Πανόραμα του αγώνα (λεπτομέρειες), 1828. Χαρτί επένδυσης τοίχου παραγωγής 300x480 εκ. Μουσείο Μπενάκη






To πανοραμικό χαρτί zuber   Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης