Ένα γνώριμο διαστημικό επισκέπτη περιμένουμε στην γειτονιά μας στις 29 Απριλίου. Πρόκειται για τον 1998 OR2, τον μεγαλύτερο αστεροειδή που θα μπει στην τροχιά της Γής
H πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη θα συμβεί το 2079, όταν θα περάσει περίπου ένα εκατομμύριο μίλια από τη Γη .
Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν για πρώτη φορά τον αστεροειδή (52768) 1998 OR2 στις 24 Ιουλίου 1998, από το Παρατηρητήριο Haleakala της Χαβάης και ανήκει στην ομάδα AMOR αφού δεν διασχίζει την τροχιά της Γης. Η περιφορά του γύρω απο τον Ηλιο είναι κάθε 3 χρόνια και 8 μήνες Mε τόξο παρατήρησηςτων 32 ετών, ο αστεροειδής έχει μια καλά καθορισμένη τροχιά και είναι γνωστή μέχρι το έτος 2197.
Στις 31 Μαΐου 2013 ξαναπέρασε , όπως και το 2009
Ο όρος αστεροειδής («σαν άστρο») χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Ουίλιαμ Χέρσελ το 1802. Δεν σημαίνει ότι οι αστεροειδείς έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά με τους αστέρες, αλλά απλώς ότι στα τηλεσκόπια της εποχής οι αστεροειδείς φαίνονταν σαν απλά σημεία φωτός όπως και τα αστέρια, και όχι ως μικροί «δίσκοι», όπως οι πλανήτες.
Περισσότερα από 300.000 αντικείμενα, μεγαλύτερα από 40 μέτρα περιστρέφονται αυτή τη στιγμή γύρω από τον Ήλιο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της NASA και τα ονομάζει NEOS (Near Earth Object’s – NEOs)
Οι αστεροειδείς είναι τα μικρά σώματα του Ηλιακού συστήματος
, που είναι σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Η συντριπτική πλειονότητα των αστεροειδών είναι συγκεντρωμένη σε δύο Ζώνες: στην Κύρια ζώνη αστεροειδών
και στη Ζώνη του Κάιπερ
. Οι αστεροειδείς θεωρούνται κατάλοιπα από το σχηματισμό του Ηλιακού συστήματος και υπολογίζεται ότι υπάρχουν εκατομμύρια.
υνήθως οι αστεροειδείς έχουν ακανόνιστο σχήμα που μοιάζει με πατάτα, οι μεγαλύτεροι όμως έχουν σφαιρικό
ή ελλειπτικό
σχήμα, καθώς η βαρύτητα
που δημιουργεί η μάζα
τους στην επιφάνειά τους υπερισχύει.
Οι περισσότεροι αστεροειδείς της Κύριας Ζώνης βρίσκονται στην Ζώνη των Αστεροειδών, μια περιοχή ανάμεσα στις τροχιές του
Άρη και του
Δία και σε απόσταση περίπου 3 αστρονομικές μονάδες (AU) από τον Ήλιο. Υπάρχουν όμως και αλλού, όπως στα σημεία Λαγκράντζ του Δία και του Άρη, την κίνηση των οποίων ακολουθούν. Τέτοιοι αστεροειδείς ονομάζονται «Τρωικά αντικείμενα». Οι δύο φυσικοί δορυφόροι του Άρη,
Φόβος και
Δείμος, είναι αστεροειδείς που μπήκαν σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη. Κάποιοι από τους αστεροειδείς έχουν και οι ίδιοι μικρούς δορυφόρους, ενώ έχουν ανακαλυφθεί και κάποια τριπλά συστήματα.
Οι αστεροειδείς της Ζώνης του Κάιπερ βρίσκονται πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνος, και για το λόγο αυτό είναι γνωστοί και με τη γενική ονομασία Μεταποσειδώνια Αντικείμενα (Transneptunian Objects, TNOs), στην οποία και παραπέμπουμε για περισσότερα. Επίσης μεταξύ της τροχιάς του Δία και του Ποσειδώνα περιφέρονται αστεροειδείς οι οποίοι είναι γνωστοί ως κένταυροι.
Ο μεγαλύτερος, και πρώτος που ανακαλύφθηκε, ο 1 Δήμητρα με διάμετρο περίπου χίλια χιλιόμετρα, έχει μάζα περίπου ίση με το 40% όλων των αστεροειδών της Κύριας Ζώνης, που υπολογίζεται ότι είναι γύρω στο 3-4% της μάζας της Σελήνης.
Η σύνθεσή τους βασίζεται κυρίως στο πυρίτιο, τον άνθρακα και το σίδηρο (για να διακρίνονται από τους
κομήτες, που αποτελούνται κυρίως από «λερωμένο πάγο»). Ο όρος
αστεροειδής («σαν άστρο») χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Ουίλιαμ Χέρσελ το 1802. Δεν σημαίνει ότι οι αστεροειδείς έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά με τους αστέρες, αλλά απλώς ότι στα τηλεσκόπια της εποχής οι αστεροειδείς φαίνονταν σαν απλά σημεία φωτός όπως και τα αστέρια, και όχι ως μικροί «δίσκοι», όπως οι πλανήτες.
Ο πρώτος αστεροειδής και ταυτόχρονα και ο μεγαλύτερος, ο 1 Δήμητρα, ανακαλύφθηκε τυχαία την Πρωτοχρονιά του
1801 από τον Τζουζέπε Πιάτζι, που στην αρχή νόμιζε ότι είχε ανακαλύψει ένα καινούριο άστρο. Η απόσταση του αντικειμένου υπολογίστηκε από τον Καρλ Φρίντριχ Γκάους κάπου ανάμεσα στον Άρη και το Δία. Τα επόμενα έξι χρόνια ανακαλύφθηκαν άλλοι τρεις αστεροειδείς, οι
2 Παλλάς, 3 Ήρα και
4 Εστία. Λόγω του μικρού τους μεγέθους, όμως, και της τυχαίας κατανομής τους στο χώρο, η ανακάλυψή τους ήταν δύσκολη κι έτσι, μετά από μερικά χρόνια άκαρπων προσπαθειών, η έρευνα για νέους αστεροειδείς εγκαταλείφθηκε. 38 χρόνια αργότερα, ο Καρλ Λούντβιχ Χένκε, που είχε συνεχίσει την έρευνα, ανακάλυψε τον 5 Αστραία και δύο χρόνια μετά τον 6 Ήβη.
Είναι γνωστή η θεωρία ότι η εξαφάνιση των δεινοσαύρων οφείλεται στην πρόσκρουση κάποιου αστεροειδούς με τη
Γη. Η θεωρία αυτή φάνηκε να επιβεβαιώνεται με την ανακάλυψη ενός τεράστιου κρατήρα που σήμερα βρίσκεται στο βυθό του Κόλπου του Μεξικού. Τέτοιες συγκρούσεις φαίνεται ότι δεν είναι σπάνιες, τόσο στην ιστορία της Γης όσο και των άλλων πλανητών, συμβαίνουν όμως σπάνια όσον αφορά την ανθρώπινη αίσθηση του χρόνου, κάθε κάποιες δεκάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια. Οι αστεροειδείς έχουν σχετικά μεγάλο μέγεθος, έτσι, σε αντίθεση με τους μετεωρίτες, αν έφτανε κάποιος από αυτούς, δεν θα καιγόταν στην ατμόσφαιρα αλλά θα έφτανε στην επιφάνεια της Γης ουσιαστικά ακέραιος.
Μία σύγκρουση με ένα τέτοιο αντικείμενο θα επέφερε τεράστιες καταστροφές στη Γη:
- Αν η πρόσκρουση γινόταν στην ξηρά, το ωστικό κύμα θα κατέστρεφε τα πάντα σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων και θα πυροδοτούσε πυρκαγιές και πρωτοφανείς σεισμούς. Η σκόνη και η στάχτη που θα παράγονταν κατά τη σύγκρουση, θα διασκορπίζονταν σε όλη την ατμόσφαιρα, κρύβοντας το φως του ήλιου και δημιουργώντας ένα φαινόμενο τύπου πυρηνικού χειμώνα που θα διαρκούσε για πολλά χρόνια. Κατά πάσα πιθανότητα η ζωή στη Γη θα εξαφανιζόταν, τουλάχιστον κατά το μεγαλύτερο μέρος.
- Αν η πρόσκρουση γινόταν σε κάποιον ωκεανό, τα τσουνάμι που θα προκαλούνταν, ύψους εκατοντάδων μέτρων, θα κατέστρεφαν ολοκληρωτικά τις πόλεις και τα χωριά σε βάθος δεκάδων χιλιομέτρων από τις ακτές. Επίσης, η θερμότητα θα έβραζε το νερό, σκοτώνοντας τη ζωή κοντά στο μέρος της πρόσκρουσης και απελευθερώνοντας τεράστιες ποσότητες ατμών στην ατμόσφαιρα, διαταράσσοντας το παγκόσμιο κλίμα.
